เทศกาลวันไหว้พระจันทร์ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8  ตามปฏิทินจันทรคติจีน  เพราะอยู่กลางฤดูใบไม้ร่วง จึงเรียกว่า “中秋节”  หรือเทศกาลกลางเดือนสารทไทย เราเรียกวันนี้ว่า “วันไหว้พระจันทร์” ด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ของจีน เมื่อเข้าสู่เดือนสารทคือเดือน 7-9  ตามปฏิทินจันทรคติจีน ท้องฟ้าแจ่มใสไร้เมฆฝนอากาศปลอดโปร่ง ดวงจันทร์แจ่มกระจ่าง ประกอบกับเป็นฤดูกาลแห่งการเก็บเกี่ยว เทศกาลนี้แต่โบราณจึงมีลักษณะของการเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยวด้วย ชาวจีนจึงถือเอาวันนี้เป็นวันครอบครัว
 

พอถึงเวลากลางคืนสมาชิกทุกคนในครอบครัวจะอยู่พร้อมหน้าและร่วมรับประทานขนมเปี๊ยะกับผลไม้ ดื่มน้ำชาพลางชมดวงจันทร์และสนทนาเรื่องทุกข์สุขไปด้วย ส่วนคนที่อยู่ต่างถิ่นไม่สามารถกลับมาอยู่กับครอบครัวในคืนนี้ก็ได้แต่แหงนหน้ามองจันทร์คิดถึง พ่อ แม่ ญาติพี่น้อง ที่บ้านเกิดเมืองนอน

นิทานที่เล่าขานเกี่ยวกับวันไหว้พระจันทร์นั้นมีมากมาย แต่เรื่องราวที่ชาวบ้านรำลึกอยู่เสมอคือสมัยราชวงศ์หยวน  พวกมองโกลเข้ายึดครองประเทศจีนใช้อำนาจทมิฬรีดนาทาเร้นประชาราษฎร์ ประชาชนทนความกดขี่ข่มเหงไม่ไหว    จึงลุกขึ้นทำการปฏิวัติ โดยเขียนข้อความใส่ในกระดาษที่รองขนมเปี๊ยะ มีความว่า “วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8  เมื่อกินขนมเปี๊ยะแล้วให้ก่อการลุกขึ้นสู้พร้อมกัน” เมื่อถึงวันนั้นต่างก็พร้อมใจถือมีดผ่าฟืนลุกฮือขึ้นโค่นล้มราชวงศ์หยวนได้สำเร็จ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาการไหว้พระจันทร์กินขนมเปี๊ยะจึงเป็นประเพณีที่สืบทอดต่อกันมา เพื่อเป็นการรำลึกถึงวีรกรรมของประชาชนที่ทำการปฏิวัติได้สำเร็จ และพวกเราได้อยู่เย็นเป็นสุขตั้งแต่นั้นมา

ส่วนชาวจีนที่อยู่ในประเทศไทย ก็ได้นำขนบธรรมเนียมวันไหว้พระจันทร์ของบรรพบุรุษมาปฏิบัติ และได้เผยแพร่ไปในชุมชนของตน  ดังนั้นในเทศกาลวันไหว้พระจันทร์บรรดาชาวไทยเชื้อสายจีนจึงมีการเซ่นไหว้พระจันทร์เช่นเดียวกับชาวจีนที่ประเทศจีนเช่นกัน